Türkçe
English
Chinese
German
French
Italian
Arabic
Russian
Murat Fidan - İnşaat Mühendisi
20.01.2021 - Ankara Şube Başkanı
YAPI DENETİM SİSTEMİ VE YANLIŞ BİLİNENLERİ 1999 yılında meydana gelen, büyük kayıplar ve acılar yaşadığımız Marmara Depreminden sonra uygulanmaya başlayan Yapı Denetim Sistemini ne kadar tanıyoruz? Yapı Denetim firması denetim işini yapmaya ne zaman başlar? Ne zaman biter? Yapı Denetim Firması açmanın yeterlilikleri nelerdir? Kaç kişi çalışır? Bu görevi yerine getirirken hak ettiği bedel ne kadardır? Öncelikle; Yapı Denetim firması 1 Ocak 2019 tarihinde yürürlüğe giren e-dağıtım sistemi ile birlikte, denetleyeceği işi Çevre ve Şehircilik Bakanlığının yaptığı dağıtımla alır. Devrim niteliğindeki bu sistemle Yapı Denetim firması ile müteahhitin başka bir deyişle denetleyen ve denetlenen arasındaki tüm bağın tamamen koparılması sağlanmıştır. Birbirlerinden tamamen bağımsız öğeler haline getirilmiştir. Bu sistemle öncelikle denetimin bağımsız ve daha sağlıklı yapılması ayrıca kamu adına denetim yapan tüm firmaların eşit iş almaları amaçlanmıştır. Geçen 2 yılın sonunda da bu amaçlara sonuna kadar ulaşıldığı görülmektedir. Yapı denetim süreci bu dağıtımla başlar, proje ve eklerinin denetimiyle devam eder. İlgili idarenin söz konusu inşaata ruhsat vermesinin ardından da yapım süreciyle fiiliyata geçilir. Yapı Denetim Sisteminin en yanlış bilinenlerinden birisi yapım süreci bittiğinde Yapı Denetim sisteminin de devre dışı kaldığı kanısıdır. Bilinenin aksine Yapı Denetim firması taşıyıcı sistemde 15 yıl, diğer imalatlarda ise 2 yıl sorumluluğu devam etmektedir. Yani özetle tüm sorumluluk ilk olarak Yapı Denetim firmasındadır. En yanlış bilinen bilgilerden bir tanesi de Yapı Denetim firmasının bu sorumluluğu ne kadar ücretle üstlendiğidir. Kamuoyunda bizleri çok üzen ve zaman zaman da gücümüzü tüketen, Yapı Denetimlerin hiçbir şey yapmadan çok para kazandıkları düşüncesidir. Net rakamlarla bu yanlış düşünceyi biraz irdeleyelim. Yapı denetim ücreti 1.Grup yapı için 4,99.-TL/m2, 2.Grup yapı için 18,66.-TL/m2, 3.Grup yapı için 37,01.-TL/m2’dir. Daha da somutlaştırırsak, 1 dairesi 300.000.-TL’sına satılan, 10 daireli 1000m2 bir binanın denetimi 18.661,50.-TL, yani bu söz konusu dairenin Yapı Denetim bedeli 1.866,15.-TL tutmaktadır. Bu yapının inşaat süresi de ortalama olarak 24 aydır. Bu bedellerin içerisinden ödenecek %6 Bakanlık ve İlgili İdare paylarını, Yapı Denetim izin belgesini alabilmek için istihdam edilmesi zorunlu olan 5 denetçi mimar-mühendis ve 3 yardımcı kontrol elemanlarının maaşlarını, sgk ödemelerini, gelir ve muhtasar vergilerini, laboratuvar ve çip bedellerini, yine yetki belgesi için yerine getirmek zorunda olduğumuz en az 100 m2 ofis, 3 adet araç ve ofis gereçlerinin bedellerini düştüğümüzde bu sorumluluğun üstlenilme bedelini hesaplama konusunda artık biz Yapı Denetim firmaları bile zorlanmaktayız. Bahse konu dairenin satışı sırasında hiçbir sorumluluğu ve gideri olmayan, sadece aracılık hizmeti veren; tapu 18.000,00.-TL, emlak firması 12.000.-TL ve dask 800.-TL(her yıl) ücret almaktadır. Ama tüm sorumluluğu üstlenen, ilk görevi yaşam alanlarımızda can ve mal güvenliğini sağlamak olan Yapı Denetim Firmasının bedeli 1.866,15.-TL’dir. Son olarak eksik veya hiç bilinmeyen belki de en önemli konu da Yapı Denetim Sisteminin ne kadar başarılı olduğudur. Bu 21 yıllık süreçte Yapı Denetim Sistemi’nin sonuçları nelerdir? Türkiye genelinde 1.967.302.220 m2 inşaat alanına sahip bina Yapı Denetim hizmeti almış ve halen aktif 403.657 adet inşaat denetlenmektedir. TÜRKİYE GENELİNDE 2001 YILINDAN BUGÜNE KADAR YAPI DENETİM HİZMETİ ALMIŞ YAPILARIN HİÇ BİRİNDE YAPISAL HASAR OLUŞMAMIŞTIR. Yapı Denetim Sisteminin başarısını bundan daha net açıklayabilecek başka bir ispat bulunmamaktadır. Bu başarı ve gurur sistemin tüm paydaşlarına aittir.
