Türkçe
English
Chinese
German
French
Italian
Arabic
Russian
Nazmi Şahin
Nazmi Şahin - Deprem mühendislerinden şantiye şefi uyarısı
Yapı Denetim ve Deprem Mühendisliği Derneği olarak çalışmalarına da destek verdiğimiz Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı tarafından çıkarılan, 18 Kasım 2022 tarihli Resmî Gazete ’de yayımlanan “Şantiye Şefleri Hakkında Yönetmelikte Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmelik” e göre, şantiye şeflerinin çalışma koşulları iş sayısı ve işin büyüklüğüne göre değiştirilmiş, şantiye şefleri için deneyim şartı getirilmiştir.
İlgili yönetmeliğin 1 inci maddesinde yer alan “yapım” ibareleri “yapım/yıkım” şeklinde değiştirilmiş, sadece yapım değil yıkım ruhsatlarında da şantiye şefinin çalışması zorunlu hale getirilmiştir. Ayrıca 75 yaşını dolduran veya şantiyede fiilen devamlı görev yapmaya engel bir durumu olanların şantiyede görev alamayacakları açıkça belirtilmiştir. Şantiye şefleri belirlenirken, kaba ve ince inşaat işleri, ısıtma-soğutma-havalandırma-iklimlendirme-sıhhi tesisat gibi mekanik işler ile elektrik tesisatı işleri proje müellifi tarafından ayrı ayrı gruplandırılacak olup yapı maliyetine etkisi bakımından ağırlıkta olan gruba göre uygun meslek mensubu İdaresince şantiye şefi olarak belirlenecektir.
Şantiye şeflerinin aynı anda üstlenebilecekleri iş miktarı, işin büyüklüğüne göre düzenlendi. Yapılan mevzuat değişikliği ile daha önce bir şantiye şefinin 30 bin metrekareye kadar işi üstlenip, aynı anda 5 iş yapması mümkünken yeni düzenleme ile iş sayısı, şantiye şefliği üstlenilen işin büyüklüğüne göre değiştirildi. Bu düzenleme ile alınan işin büyüklüğüne göre iş sayısı azaltılıp, inşaatların daha etkin bir şekilde sevki, idaresi ve denetlenmesi amaçlandı.
Mimar veya mühendis unvanlı şantiye şefleri aynı anda herhangi birisinin yapı inşaat alanı;
a) 1.500 m²’yi geçmeyen dört işi,
b) 4.500 m²’yi geçmeyen üç işi,
c) 7.500 m²’yi geçmeyen iki işi, üstlenebilir.
İlk kez şantiye şefliği yapacaklar, inşaat alanı 1.500 metrekareye kadar olan yapılarda görev alabilecek.
Yeni düzenlemede mesleki tecrübe ile birlikte yapı sistemlerinin karmaşıklığı ve bina büyüklüklerinin dikkate alındığında şantiye şefliği hizmet kotasının üç grupta toplandığı belirtildi. Buna göre; yapı inşaat alanı 1.500 metrekareyi geçmeyen en fazla 4 iş, 4 bin 500 metrekareyi geçmeyen 3 iş ve 7 bin 500 metrekareyi geçmeyen 2 iş aynı anda üstlenilebilecek.
Ayrıca Yapı inşaat alanı 7.500 m²’yi geçen veya kamu kurum ve kuruluşlarınca yaptırılan kamu yatırımı niteliğindeki yapıların şantiye şefleri aynı anda başka bir işin şantiye şefliğini üstlenemez. Aynı ada içerisinde aynı yapı sahibine ait olup aynı müteahhit tarafından üstlenilen yapım/yıkım işleri tek iş olarak değerlendirilir.
Deprem Kuşağında olan ülkemizde Şantiye şefi inşaatlarımızın en önemli paydaşlarıdır. Şantiye Şefi, şantiyelerin denetlenmesinden ve inşaat projelerinin yürütülmesinden sorumludur. Günlük olarak inşaat operasyonlarını denetler, işin zamanında, bütçe dahilinde ve doğru kalite standartlarında, güvenli bir şekilde yapılmasını sağlar. Yaşadığımız depremlerde gördüğümüz önemli sonuçlardan biri, Mühendis kontrolünde yapılan binalarda yıkıcı hasarların olmadığıdır. Şantiye şefinin görev tanımı, Yapı Denetimi Uygulama Yönetmeliği’nde şu şekilde belirtilmiştir; “...yapıyı ilgili mevzuat hükümlerine, ruhsata ve eki projelere, denetçi mimar ve mühendis ile kontrol ve yardımcı kontrol elemanlarının talimatlarına uygun olarak inşa ettirmek, yapı denetimi sırasında bizzat hazır bulunarak, denetimin uygun şartlar altında yapılmasını sağlamak”.
1999 depreminden sonra yürürlüğe giren Yapı Denetim Mevzuatı ile inşa edilen hiç bir binamız, (Van – Elazığ – Malatya ve İzmir Depremlerinde) yıkılmamış can ve mal kaybı yaşanmamıştır. YAPI DENETiM SİSTEMİNİN NE KADAR DOĞRU BİR SİSTEM OLDUĞUNU yaşayarak gördük. Yapı Denetim ve Deprem Mühendisliği Derneği olarak diyoruz ki MÜHENDİSLERLE DEPREMDEN SONRA DEĞİL DEPREMDEN ÖNCE tanışalım.
Yapı Denetim Şirketleri Kamu ve Yapı Sahibi adına denetim yapar. Şantiye şefi esas olarak müteahhit adına çalışır. Yani şantiye şefi MÜTEAHHİT ADINA yapım işinin ruhsat ve eki projelerine uygun olmasından sorumludur. Burada da “MÜTEAHHİT ADINA” kavramına dikkat etmek gerekir. Şantiye şefi proje uygunluğunun yanı sıra her türlü tedbiri almaktan da sorumludur. Her türlü tedbir oldukça geniş kapsamlı bir sorumluluk alanıdır. Örneğin, şantiyede çalışan işçilerden birinin ayağına şantiye sahasında çivi batmasından başlayan ve inşaatı henüz tamamlanmamış daireyi satın almak için şantiyede daire gezen vatandaşın yaralanmasına kadar devam eden bir sorumluluktur.
Bir inşaatta en çok risk taşıyan meslek grubunun en az ücreti alması ve kapasitesinin üzerinde 5 ayrı şantiye verilmesi garip değil mi?
Devlet ve yasalar mühendislere bu kadar sorumluluk yüklerken, birçok cezai işlem riskiyle karşı karşıya bırakırken, neden işveren ve müteahhitler tarafından şantiye şefliği önemsenmiyor?
İnşaat Maliyetleri, Daire ve iş yeri fiyatları bu kadar pahalıyken, her geçen yıl fiyatları katlanırken biz teknik elemanların gelirleri neden değişmiyor?
Şantiye şefliği görevinin mesleki yeterlilik gerektirdiği unutmamalı ve görev bu bilinç ve sorumluluk ile üstlenilmelidir. Bu süreçte şantiye şeflerinin Yapı Denetim Sistemi ile uyumlu çalışması adeta anahtar-kilit görevi görmektedir. Bu sistemin gelişmesi, can ve mal güvenliğinin sağlanması için Şantiye Şeflerinin yeteri kadar iş yükü ile görevlendirilerek Yapı Denetim Firmaları ile işbirliği içerisinde çalışması elzemdir.
Nazmi Şahin
Genel Başkan – İnşaat Mühendisi
Yapı Denetim ve Deprem Mühendisliği Derneği
